Twierdza Osowiec [2022]
Jak dojechać do Twierdzy Osowiec
Dojazd – do Twierdzy Osowiec najłatwiej jest dostać się w samochodem jadąc drogą krajową 65 od miasta Mońki, bądź z przeciwnej strony – od Ełku. Do Osowca dojeżdża również kolej, także dotarcie tutaj nie powinno stanowić problemu. Właściwie nad tutejsze bunkry twardzi zawodnicy mogą nie tylko dojechać, ale też przypłynąć. Wodując kajak na Biebrzy w Goniądzu mamy ok. 1-2h wiosłowania i można cumować na polu namiotowym w Twierdzy Osowiec. Stąd żeby wskoczyć do bunkru dzieli nas już jedynie ok. 10 min spaceru.
Opowieść o Twierdzy Osowiec
Sława fortu – Twierdza Osowiec swą renomę zyskała poprzez fakt, iż nigdy nie została zdobyta. Ponad 100 lat temu wojska rosyjskie wybudowały tą pokaźną fortyfikację pośród bagien. Chcąc przetransportować się do Królewca (Kaliningradu) jedyną drogą była przeprawa przez Osowiec. Na prawo i lewo od niego rozciągają się Biebrzańskie Bagna, przez które przejście suchą nogą nie było i wciąż nie jest możliwe. Z tego też powodu w 1873. przez Osowiec poprowadzono kolej, co również było istotnym czynnikiem wybierając te miejsce na budowę twierdzy. Fortyfikacja składa się z czterech fortów: Centralnego (I), Zarzecznego (II), Szwedzkiego (III) oraz Nowego (IV). Na dzień dzisiejszy do zwiedzania dostępny jest jedynie fort Centralny i Szwedzki. Pozostałe 2 zostały zniszczone podczas II wojny światowej. W dzień przed wybuchem I wojny światowej Twierdza Osowiec liczyła ponad 8200 żołnierzy. Obecnie bunkry Twierdzy Osowiec wciąż są zamieszkałe przez taką samą, albo nawet i większą liczbę, ale nietoperzy.
Od czego zacząć zwiedzanie
Gdzie rozpocząć? – niezależnie czy masz plan zwiedzić tylko Twierdzę Osowiec czy cały Biebrzański Park Narodowy, to dobrze trafiłeś. To właśnie w miejscowości Osowiec-Twierdza Biebrzański Park Narodowy ma swoją siedzibę w której z pierwszej ręki zasięgniesz wszystkich najważniejszych informacji. Zatem oprócz poznawania mrocznych korytarzy niezdobytej nigdy Twierdzy, warto na początek odwiedzić biuro parku, żeby przygotować się na wycieczkę. Planując zwiedzanie fortu zachęcam aby odrazu zapytać o przewodnika (samemu nie ma możliwości zwiedzania Twierdzy), kupić sobie solidną mapę rezerwatu i dowiedzieć się, czy przypadkiem któreś szlaki w parku nie są aktualnie zamknięte. Przy okazji kupimy tutaj też bilety wstępu na ścieżki edukacyjne – wszystkie ścieżki w parku są płatne, tak samo jak np. spływ Biebrzą wymaga biletu wstępu do parku.
Zwiedzanie Twierdzy
Zwiedzanie – czyli to, po co każdy włóczykij tutaj przyszedł! Jeśli chodzi o eksplorowanie podziemnych korytarzy twierdzy to niewiele tutaj zdziałamy na własną rękę. Chcąc poznać twierdzę od środka musimy wynająć certyfikowanego przewodnika z którym należy umawiać się indywidualnie (Osowieckie Towarzystwo Fortyfikacyjne, tel. 600-941-954). Należy pamiętać, aby umówić się na konkretną godzinę, zwłaszcza że zwiedzanie fortu odbywa się tylko od poniedziałku do piątku między 9:00 a 13:00. Podczas takiej 2-godzinnej wycieczki zobaczymy bronie, które były używane w walce, mundury żołnierzy, karabiny i armaty w które wyposażona była fortyfikacja oraz przejdziemy przez mroczne korytarze w podziemiach twierdzy.
Na własną rękę – samodzielnie niewiele tutaj zdziałamy, ale można przejść ścieżką edukacyjną wokół Twierdzy. Zaczyna się ona przy Carskiej drodze i ma ok. 4,6 km. Wędrując ścieżką można zobaczyć prochownię, armaty oraz pooglądać ruiny fosy i fortyfikacji. Większość trasy przebiega przez bór sosnowy i różnorodną roślinność, która porasta bunkry. Niestety poza tym co zobaczymy z wierzchu nie możemy liczyć na nic więcej, gdyż wejście do środka oraz zwiedzanie muzeum wymaga zakupienia biletu i skorzystania z przewodnika. Szczerze jednak muszę przyznać, iż Twierdza Osowiec to kawał historii i bez zrozumienia losów tego miejsca, powierzchowne obejrzenie z zewnątrz samych murów czy fos może nie być szczególnie ekscytującym przeżyciem 😉
Poza fortem – będąc już w okolicy polecam również odjechać dosłownie 2km od Osowca drogą krajową 65 w kierunku Ełku, gdzie zaraz za mostem po prawej stronie jest ścieżka edukacyjna, a po lewej jest punkt widokowy “Kanał Rudzki“. Ścieżka wiedzie przez bagna, wierzby i szuwary. Ma 1,2 km więc do przejścia jest w dosłownie w 30 min w obie strony, a po drodze jest nawet szansa na spotkanie łosia. Poza tym jest to bardzo malownicze miejsce, dobre na wyciszenie się. Po powrocie z kładki, po drugiej stronie drogi krajowej jest wcześniej wspomniany punkt widokowy Kanał Rudzki, z którego można zobaczyć ogromne głazy będące kiedyś częścią fortyfikacji, a która została zniszczona podczas II wojny światowej.
Mapa
Mapa – dla ułatwienia zwiedzania poniżej można znaleźć 2 mapy: jedna pokazuje ścieżkę biegową wokół Fortu IV “Nowy”. Druga prezentuje ścieżkę edukacyjną wiodącą przez torfowiska, która znajduje się kawałek za Osowcem jadąc w stronę Ełku. Na obydwie ścieżki można wchodzić bez przewodnika, ale wszystkie wymagają posiadania biletu wstępu, które w różnych miejscach sprzedaje Biebrzański Park Narodowy. Istnieje też opcja kupienia biletów online.
-
- Twierdza Osowiec mapa – ścieżka biegowa
-
- Twierdza Osowiec mapa – ścieżka edukacyjna
Noclegi
Agroturystyka – w okolicach Twierdzy Osowiec znajduje się nie jedna agroturystyka. Znalezienie noclegu nie powinno stanowić problemu, zwłaszcza przez bliską odległość do Goniądza, bądź miasteczka Mońki gdzie można znaleźć wiele obiektów noclegowych. Wszystkim za to spragnionym wypoczynku w spokoju oraz wyższym standardzie polecam zajrzeć tutaj.
Pole namiotowe – dla bardziej wprawionych wędrowników szukających wrażeń też coś się znajdzie. Twierdza Osowiec jest położona zaraz przy rzece Biebrza i tam też jest całkiem dobrze przystosowane pole namiotowe “Bóbr”. Na miejscu jest bardzo dużo miejsca żeby rozbić namiot i zaparkować samochód. Znajdzie się również miejsce na ognisko, drewno do kupienia, oraz zadaszone wiaty ze stołami i ławkami aby można było posiedzieć w większej grupie. Toalety i prysznice co prawda nie są najnowsze, ale też są! Warto mieć jednak świadomość, że pole namiotowe nie jest darmowe – za noclegi zapłacimy 14 zł/os. dorosła i młodzież, dzieci do lat 7 za darmo, parking samochodu 10 zł. Więcej informacji wraz z dokładnym cennikiem na stronie Biebrzańskiego Parku Narodowego. Zjazd na camping jest zaraz za Osowcem jadąc w kierunku Ełku, chwilę przed mostem na Biebrzy.
Najważniejsze informacje
- Czas zwiedzania: ok. 2-5h.
- Kiedy zwiedzać: zwiedzanie z przewodnikiem odbywa się tylko od poniedziałku do piątku od 9:00 do 13:00!
- Przewodnik: Osowieckie Towarzystwo Fortyfikacyjne – tel. 600-941-954.
- Opłata za przewodnika: Zależna od liczby osób w grupie – do ustalenia z przewodnikiem.
- Bilety: 8zł bilet normalny, 4 zł bilet ulgowy, dzieci do lat 5 za darmo. Istnieje możliwość kupienia biletów online lub w różnych punktach stacjonarnych Biebrzańskiego Parku Narodowego.
- Dokumenty: z racji, iż jest to teren wojskowy należy mieć ze sobą dowód tożsamości. Bez niego nie wejdziemy.
- Obcokrajowcy: obywatele spoza Polski muszą złożyć wniosek o pozwolenie uprawniające do wejścia, wydane przez właściwy organ wojskowy w Warszawie. Czas oczekiwania ok. 3-4 tygodnie…
- Jak dojechać: zdecydowanie najłatwiej dojechać jest samochodem, można też jednak wybrać się pociągiem lub autobusem z Moniek.
- Noclegi: na miejscu pole namiotowe Bóbr lub noclegi w pobliskich agroturystykach – Mońki, Goniądz. Chcąc jednak wypocząć blisko Biebrzańskiego Parku Narodowego w wyższym standardzie polecam zajrzeć tutaj.
Czy ten artykuł był pomocny?
